TRAPPIST-1
Dwergster met 7 exoplaneten
TRAPPIST-1 System

TRAPPIST-1 is een ultra koele dwergster die zich op 39 lichtjaar van de aarde bevindt in het sterrenbeeld Waterman. Op 22 februari 2017 maakte NASA tijdens een persconferentie bekend dat er zich rond deze ster maar liefst zeven exoplaneten bevinden. Het klimaat is op drie van deze planeten zodanig dat er vloeibaar water zou kunnen voorkomen, een voorwaarde voor leven.

Trappist: Een Belgische delicatesse!

Hoewel de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA de ontdekking in een persconferentie bekendmaakte, heeft een onderzoeksgroep uit Luik de ontdekking gedaan en niet NASA zelf.

Vorig jaar ontdekte een internationale groep astronomen, onder leiding van de Belg Michaël Gillon, al drie planeten van het formaat aarde bij een ster. Die ster had de naam 2MASS J23062928-0502285 en werd omgedoopt tot TRAPPIST-1, vernoemd naar Gillon’s telescoop 'TRAnsiting Planets and Planetesimals Small Telescope (TRAPPIST)' in Chili, maar de naam is evenzeer een knipoog naar de Belgische delicatesse, het trappistenbier.

En er is nog meer opvallends. Ook het project zelf verwijst naar een Belgische lekkernij: de speculoos. Want Gillons onderzoek naar exoplaneten heet officieel 'Search for habitable Planets EClipsing ULtra-cOOl-Stars', of SPECULOOS.

Nu hebben de astronomen met behulp van NASA-telescoop Spitzer dus nog vier andere planeten rond TRAPPIST-1 ontdekt, die eveneens qua afmeting vergelijkbaar zijn met onze aardbol. De in totaal zeven planeten werden, afhankelijk van hun afstand tot de ster, TRAPPIST-1b, c, d, e, f, g en h gedoopt. Welke naam de zeven nieuwe planeten uiteindelijk zullen meekrijgen, is nog niet geweten. Gillon zelf opperde tijdens de persconferentie ze te vernoemen naar Belgische bieren.

Een rijk planetair systeem

Met het formaat van Jupiter en een temperatuur van 2277 graden Celsius is TRAPPIST-1 veel kleiner en koeler dan de zon, die een temperatuur van 5505 graden Celsius heeft.

De omlooptijd van de zeven planeten rond TRAPPIST-1 is bijzonder kort. Een jaar duurt er 1,51 tot 13 dagen. Dat betekent dat de planeten dicht bij de ster staan. Omdat de ster veel koeler is dan de zon hebben de planeten een gemiddelde temperatuur die vloeibaar water mogelijk maakt. Drie planeten bevinden zich in de bewoonbare zone, wat betekent dat in het klimaat op deze drie planeten leven mogelijk is.

Ter vergelijking, ons zonnestelsel telt twee planeten met omvang van de aarde. Slechts één daarvan, onze planeet, bevindt zich in een bewoonbare zone. Met drie planeten die aan die voorwaarden voldoen, lijkt TRAPPIST-1 een ongelooflijk rijk planetair systeem te zijn", zegt Gillon.

Onoverbrugbare afstand

Vervolgonderzoek moet meer inzicht geven in de samenstelling van de atmosfeer van de zeven planeten bij TRAPPIST-1. Mocht er leven zijn, dan is de kans bijzonder klein dat we ooit kennis maken met deze galactische buren. Want hoewel de ster relatief dichtbij staat in het sterrenbeeld Waterman, is 39 lichtjaar vooralsnog een onoverbrugbare afstand.

Gigantisch aantal

In de afgelopen jaren zijn bijna 3.500 planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt. Daarnaast zijn er bijna 4.700 potentiële exoplaneten. Van al die planeten zitten er 44 in de leefbare zone. Maar wetenschappers zijn pas net begonnen met zoeken en tellen. Het werkelijke aantal exoplaneten ligt waarschijnlijk veel hoger. Alleen al in onze Melkweg zijn naar schatting honderden miljarden sterren, en er zijn honderden miljarden sterrenstelsels in het heelal. En waarschijnlijk hebben vrijwel al die sterren planeten om zich heen draaien.

NASA Persconferentie

Geografie & Astronomie